Futbol transferlerinde giderek daha önemli hale gelen bir unsur, ürün satışı ve pazarlamadır. Evet, futbol kulüpleri yeni bir oyuncunun takımlarına olan etkisini öngörmek için çaba harcarlar, ancak modern futbolda başarılı bir transferin önemli bir unsuru saha dışında gerçekleşir.
Ve bunun önemli bir bileşeni forma satışlarıdır. Bir yıldız oyuncu yeni bir kulübe katıldığında, taraftarlar özellikle de sembolik bir numaraysa ve bir süperstar ise, onların formasını satın almak için akın ederler.
Ancak forma satışları gerçekten bu kadar önemli mi? Futbol kulüpleri forma satışından ne kadar gelir elde eder? Ve sık sık öne sürüldüğü gibi, futbolcular gerçekten de “yalnızca forma satışlarıyla maliyetlerini karşılar mı”?
Futbol kulüpleri forma satışlarından iki şekilde gelir elde eder – her yıl anlaşmanın başında lisanslama hakları olarak üreticiden alınan sabit bir ödeme ve belli bir asgari sayıda forma satıldığında her satıştan değişken bir komisyon.
Değişken komisyon oldukça küçüktür ve forma perakende fiyatının yaklaşık %7.5 ila %15’i arasında değişir. Ve genellikle, oldukça yüksek bir eşik sayıda forma satıldığında tetiklenir. Bu, çoğu durumda bir milyon forma ve üstüdür.
Bu, etkili olarak, forma üreticilerinin toplam perakende değerin yüzde seksen ila doksanını elinde tuttuğu anlamına gelir. Sabit önden ödeme genellikle büyüktür ancak kulüpleri en iyi senaryoda bile toplam satış değerinin yaklaşık yirmi yüzde biriyle baş başa bırakır.
Örnek olarak, Barcelona, Lionel Messi formasının yıllık satışından yaklaşık 30 milyon Euro kazanırken, bu formaların toplam satış değeri 200 milyon Euro’yu aşmıştı. Manchester United’ın Paul Pogba için ödediği 89 milyon Euro’luk transfer ücretini telafi etmesi için, değişken komisyonu kazanmaya başlamak için 1 milyon forma satması ve üreticiyle olan anlaşmalarına göre 8.9 milyon forma daha satması gerekecektir.
Manchester United, 2014/15 ile 2018/19 arasındaki her sezon ortalama 1.85 milyon forma satışı gerçekleştirdi, ancak Pogba’nın transfer ücretini telafi etmek için gereken forma miktarına yaklaşamadı.
Bu nedenle, bir kulübün forma satışları aracılığıyla transfer ücretlerini telafi edebileceği fikri yanlıştır. Bununla birlikte, forma satış lisans anlaşmalarının yapısı gelişiyor ve kulüpler, ölçeklerini ve markalarını daha karlı anlaşmalar sağlamak için kullanıyorlar.
Bu konuda harika bir örnek Liverpool – 2020’de New Balance’ı forma sponsoru olarak terk edip Nike’ı tercih ettiler. Neden? Oldukça basitçe, anlaşma önemli ölçüde daha kârlıydı.
New Balance ile yapılan anlaşmaya göre, Liverpool her sezon 45 milyon poundluk sabit bir ödeme alıyor ve bir milyonuncu formanın ötesinde satılan her forma için küçük bir değişken komisyon alıyordu. Ancak Liverpool her sezon yalnızca bir milyondan biraz fazla forma satabiliyordu (2014/15 ile 2018/19 arasında New Balance anlaşmasının süresi boyunca ortalama olarak yılda 1.13 milyon forma sattı). Bu, Liverpool’un her sezon elde ettiği gelirin etkili olarak 45 milyon pound (sabit önden ödeme) olduğu anlamına geliyordu.
Nike ile önerilen yeni anlaşmaya göre, sabit önden ödeme aslında her sezon 30 milyon pounddan önemli ölçüde daha düşüktür. Ancak, değişken komisyon, her satılan tüm formalar üzerinden %20’dir ve bu komisyon, ilk formanın satılmasından itibaren başlar. Dolayısıyla, varsayımsal olarak bir Liverpool formasının perakende fiyatı 50 pound ise ve Liverpool bir milyon forma satsa, her sezon ek olarak 10 milyon pound kazanırlardı.
Bu hala New Balance anlaşmasına göre 15 milyon poundluk farkı karşılamazdı, bu yüzden Liverpool’un bu hareketi aptalca mıydı? Hayır, aslında kendi yeteneklerine – ve Nike’ın küresel pazarlama ve dağıtım yeteneklerine – ve önemli ölçüde daha fazla forma satma becerisine bahse girdiler.
Ve bu oldukça dramatik bir şekilde işe yaradı – Liverpool 2022’nin Eylül ayına kadar dünya çapında 2.2 milyon forma sattı. Bu, yıllık bazda tam yıl için yaklaşık 2.9 milyon forma sattıkları anlamına gelir. 50 pound perakende fiyatı ve %20 kesinti matematiksel olarak aynı olsa, Liverpool artık forma satışlarından 30 milyon pounda yakın bir gelir elde ederdi ve bu, sabit önden ödeme olan 30 milyon poundun üzerinde ekstra bir gelir olurdu.
Bu, yıl içinde 60 milyon pounda tekabül eder ki bu, New Balance anlaşmasıyla yapılan ödemenin %33 daha fazlasıdır.
Bu Nike için ne ifade ediyor? Basitçe söylemek gerekirse, onlar oldukça cazip bir küresel spor markasıyla üretim anlaşması kazanıyorlar ve her yıl göreceli olarak küçük bir sabit ödeme ile satılan tüm formaların gelirinin %80’ini elde tutuyorlar. Nike da Liverpool için forma satışlarını önemli ölçüde hızlandırma yeteneğine bahse giriyordu ve küresel taraftar tabanındaki büyümeyi sermayelendirmeye yönelik olarak bu büyümeden yararlanmayı umuyordu.
Birçok açıdan, zamanlama da Liverpool için hayati öneme sahipti – onlar Premier Lig’i 2020’de (Nike anlaşması başlamadan hemen önce) ve bir önceki yıl Şampiyonlar Ligi’ni kazandılar ve küresel taraftar tabanının büyümesini hızlandırmak ve bu beraberinde gelen para kazanma fırsatından yararlanmak için bir itiş için uygun bir zaman vardı.
Kulüpler, küresel bir marka oluşturmanın ve bunu kullanmanın değerini giderek daha fazla fark etmekteler ve gelecekte forma sponsorluk anlaşmalarının, Liverpool ile Nike arasında gerçekleşenlere benzer bir yapıya sahip olmasını bekleyebiliriz.
Peki, futbol kulüpleri transferleri forma satışlarıyla mı ödeyebilirler? Kesinlikle hayır, ancak forma satışlarından elde ettikleri gelirin gelecek yıllarda büyük ölçüde artması muhtemel.
+ There are no comments
Add yours